Bilgi Okuryazarlığı
Bilgi Okuryazarlığı
Bilgi okuryazarı olmak, bilgi bulma ihtiyacı hakkında karar verebilme, bu bilgiyi keşfedebilme, değerlendirebilme ve uygun şekilde kullanabilme becerisine sahip olmak anlamına gelir. Bu becerinin anlamı, insanlara yaşamları boyunca karar verme, sorunları çözme ve öğrenme gücü verdiği için bilgi dolu bir dünyada vazgeçilmezdir.
Bilgi okuryazarlığının temel bileşenleri nelerdir?
Bilgi okuryazarlığı temelde bilgi eksikliğini fark etme, kolay ve ilgili kaynak bulma, bilginin güvenilirliğini ve uygunluğunu değerlendirme ve bu bilgiyi yetkin bir şekilde kullanma ve yayma gibi çeşitli becerilerden oluşur. Bir örnekle açıklamak gerekirse, araştırma yapan bir öğrencinin hangi bilginin gerekli olduğunu fark etmesi, güvenilir akademik kaynaklar bulması, bunların güvenilirliğini değerlendirmesi ve bulguları tutarlı bir argüman halinde sentezlemesi gerekecektir.
Dijital çağda bilgi okuryazarlığı neden önemlidir?
İnternetteki devasa veri okyanusu, yanlış bilgilerin güncellenmesi ve dezenformasyon nedeniyle bilgi okuryazarlığı dijital çağda sahip olunması gereken/önemli bir beceri haline gelmiştir. Güvenilir kaynaklar ile güvenilmez kaynaklar arasındaki farkı ayırt edemeyen ve dolayısıyla bu tür bilgi eksikliği nedeniyle yanlış seçimler yapan insanlar olabilir. Örneğin, sağlık bilgi kaynaklarını değerlendirmek, bir halk sağlığı krizi sırasında doğru kararlar alma becerisini artırabilir ve bu da bireylerin ve toplumların sağlık sonuçlarını iyileştirebilir.
Bir kişi bilgi okuryazarlığı becerilerini nasıl geliştirebilir?
Bilgi okuryazarlığı becerilerinin uygulama yoluyla edinilmesi, örgün eğitim tarafından bile yürütülebilir. Araştırma yöntemleri üzerine web seminerleri, kütüphanelerdeki atölye çalışmaları ya da kaynakların güvenilirliğini değerlendiren çevrimiçi araçların kullanımı bireylerin katılabileceği yollardan bazılarıdır. Örneğin, bir benzetme yapacak olursak, veri tabanlarını doğru bir şekilde kullanmayı öğrenen bir kişinin böylece bilgi toplamak ve analiz etmek için gerekli beceriyi edindiğini söyleyebiliriz.
Bilgi okuryazarlığının teşvik edilmesinde kütüphanelerin rolü nedir?
Kütüphaneler, çeşitli kaynaklara erişim ve kullanıcılara araştırma stratejileri ve bilginin eleştirel değerlendirilmesi konusunda sağladıkları rehberlik sayesinde bilgi okuryazarlığının en önemli destekçileridir. Bunların yanı sıra kütüphaneciler, katılımcıların bilgi okuryazarlığı becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmayı amaçlayan atölye çalışmaları ve bire bir danışmanlık hizmetleri de yürütürler. Bu faaliyetlere örnek olarak, birçok kütüphanenin kullanıcılarına etkili çevrimiçi araştırmanın nasıl yapılacağını ya da güvenilirliği kabul edilmiş dergileri öğreten sınıflara sahip olması gösterilebilir.